Gezondheidsrisico door besmette eieren?

De eieren zijn besmet met de stof Fipronil. Het MRL (maximum residu level) is een kwaliteitsnorm dat voor residuen in voedsel wordt aangehouden. Deze is voor fipronil in eieren 0,005 mg/kg. Dit is de grens voor het toekennen van het label ‘besmet’. Een ei weegt circa 65 g, dus een ei mag niet meer fipronil bevatten dan 0,00032 mg = 0,32 microgram.

Om de kans op gezondheidseffecten door fipronil te beoordelen is een gezondheidskundige risicobeoordeling nodig. Daarvoor wordt de ADI gebruikt. En soms de ARfD. De ADI (acceptable daily intake = is an estimate of the amount of a substance in food or drinking water that can be consumed over a lifetime without presenting an appreciable risk to health) van deze stof is 0,0002 mg/kg bw/dag. Voor een volwassene (70 kg) is dit dus 0,014 mg/dag = 14 microgram/dag. De ARfD (acute reference dose = is an estimate of the amount of a substance in food or drinking water that can be ingested over a short period of time, usually during one meal or one day, without appreciable health risk to the consumer) is 0,009 mg/kg bw/dag. Voor de mens is dit 0,63 mg/dag = 630 microgram/dag.

De gezondheidskundige veiligheidsmarge bij levenslange consumptie van 1 ‘schoon’ ei per dag door een volwassene = 14/0,32 = 44. Tijdens een maaltijd wordt pas bij consumptie van 630/0,32 = 1.970 ‘schone’ eieren de grens van acute gezondheidsrisico door fipronil bereikt. Met deze gegevens kan ruwweg gesteld worden dat bij langdurig herhaalde consumptie van 1 ei per dag een gezondheidsprobleem verwacht wordt als de concentratie fipronil in de eieren een factor 50 hoger is dan de MRL. Directe effecten door consumptie van 1 ei kunnen optreden als de concentratie een factor 2.000 hoger is dan de MRL. Dit geldt voor volwassenen. Voor kinderen zijn deze waarden lager, evenredig met het lagere lichaamsgewicht.

NVWA heeft per 3 augustus 2017 nog geen gegevens van de concentratie van fipronil in eieren bekend gemaakt, dus het risico kan nog niet exact beoordeeld worden. Nu.nl meldt dat het gehalte in de groep besmette eieren meer dan twee maal zo hoog is. De term ’appreciable risk to health’ als opgenomen in de omschrijving van de ADI en ARfD geeft aan dat deze grenswaarden niet heel scherp zijn. Het is bovendien goed te weten dat bij de afleiding van deze gezondheidskundige grenswaarden onzekerheidsfactoren gebruikt zijn vanwege verschillen tussen individuen (factor 10) en vanwege de rat als het in de testen gebruikte diersoort (factor 10).

Al met al is op dit moment duidelijk dat er wel wat ruimte is voordat de volksgezondheid in het geding is.